ANASAYFA | MİTOLOJİ | GEZİ | ÖNERİNİZ | ÜYE OL | MAİL OKU | HABERLER | TOPLİST |
Bu isme ilk olarak
Kappodokya metinlerinde rastlanmaktadır. Bu tabletlerde Arzawa isminden sadece
bir yer adı olarak bahsedilmektedir, bu bilgi bize Arzawa isminin M.Ö. 2. bin
yılında var olduğunu göstermektedir.
Arzawa ismi Hitit dilinde “Orman Yurdu”, “Orman Ülkesi” anlamına gelmektedir. Hitit metinlerinde Arzawa ismi ilk olarak Telipinu fermanlarında bahsi geçmektedir.
Cografi bir isim olarak Arzawa kelimesi üç anlamda kullanılmıştır:
1-Bir şehir ismi olarak (URU ARZAWA)
2- Küçük bir devletin yada ülkenin adı olarak (KUR URU ARZAWA)
3- Genellikle o küçük devletin önderlik ettiği, belli şehirlerden oluşan “gevşek federasyon” görünümündeki bir birlik olarak (KUR.KUR MEŞURU ARZAWA)
Arzawa’nın ve Arzawa ülkelerinin yerlerinin saptanmasında bize yardımcı olan en iyi yazılı belgeler, Hitit kralı Şuppiluliuma’nın oğlu Murşil II zamanında, Arzawa üzerine yapılan sefer yıllıklarıdır. Şuppiluliuma’nın verem yüzünden ölmesi üzerine yerine büyük oğlu Arnuwanda II’nin geçmesi, fakat onunda tıpkı babası gibi veremden ölmesi nedeniyle Murşili II genç yaşta Hitit imparatorluğunun başına geçer. Hitit’in bu karışık döneminden faydalanmak isteyen Arzawa ülkeleri, Hitit’e karşı ayaklanır.
Arzawa kralı Uhha-lu-is
bu karışılıklar sırasında Ahhiyawa kralına Millawanda (bugünkü Milet )
kentini vermiştir. Bunun nedeni ise Ahhiyawa kralının desteğini almak
olmalıdır. Millawanda kentinin bu olaylardan sonra Hitit’e ayaklanması üzerine
Murşili II buraya bir ordu gönderdi ama ayaklanma bastırılamadı. Bunun üzerine
Murşili II saltanatının 3. yılında kuvvetli bir ordu ile Arzawa seferine çıktı.
Hitit ordusunun Arzawa seferine giderken izlediği yolu anlatan textler, bize
Arzawa’nın yeri ve Anadolu 2.bin yıl tarihi coğrafyası hakkında en önemli
bilgileri verirler; Hattuşaş’tan yola çıkan Hitit ordusu Sallapa’da Murşili
II’nin kardeşi tarafından yollanan fakat başında kardeşinin bulunup
bulunmadığı bilinmeyen takviye kuvvetlerle birleşir (Murşilinin kardeşi
Kargamış’dan gelmektedir). Birleşen Hitit kuvvetlerine Aura kentinde Mira
beyi Maşhuiluwaş’ın kuvvetleri katılır. Arzawa kuvvetleri ile Hitit
kuvvetleri arasında ilk savaş Walma bölgesinde Astarpa nehri yakınında
olur. Arzawalılar kuvvetli Hitit ordusu karşısında fazla varlık gösteremeyip
dağılır ve üç kola ayrılarak kaçarlar. Arzawalıların bir kısmı çok
sarp Arinanda dağına, diğer bir kısmı da Puranda kentine sığınır.
Arzawa kralı Uhha-lu-is de idare merkezi Apaşa’dan deniz yolu ile kaçar. Kış
bittikten sonra Murşil sefere devam eder. Arzawa koalisyonuna katılan tüm
devletçiklere gözdağı verir. Bu konfederasyona dahil olan Seha nehri ülkesi
kralı Manapa-Dattaş, Murşil II’ye annesi, kadınları ve ihtiyarları göndererek
af dilemiş ve bunun sonucunda da Murşili II tarafından bağışlanmıştır.
Murşil II , Seha nehri ülkesi dışında tüm Arzawa konfederasyonuna ait ülkeleri
cezalandırmıştır.
Savaşın bitiminden sonra Murşil II çeşitli anlaşmalar yaparak, işgal ettiği toprakları kendine bağladığı devletlere dağıtır. Savaş sırasında esir düşen prens Summa İnaras’a Arzawa krallığını, Maşhuiluwaş’a Mira Kuwaliya devletini, Targaşnalliş’ ise Hapalla krallığını emanet eder.
Astarpa nehri yakınında meydana gelen bu savaş sonucunda textlerde Arzawa’lılar ın başkentleri Apasa’ya Hititlere bırakarak çok sarp olduğu söylenen Arinanda Dağına kaçtıkları anlatılmıştır. Bilge Umar bu bilgilere dayanarak Arzawa’yı İzmir’in güneyinde olduğunu ileri sürmektedir. Bugünkü Meryemana kilisesi’nin bulunduğu Koressos (Bülbül Dağı) Dağı’nın Arinnanda Dağı olduğunu, Apasa’nın ise Ephesos (EFES) olduğunu ileri sürer.
Astarpa nehri bazı bilim adamlarına göre şöyle lokalize edilmiştir.
Garstang: Akarçay
Cornelius: Menderes
Goetze:Çarşamba çayı
Macqueen: Akarçay
Bilge Umar: K.Menderes
Murşili II’nin kardeşinin birlikleri ile birleştiği Salllapa kenti, Hitit ile Arzawa yolu üstünde olmalıdır, Kargamıştan gelen kuvvetlerin Batı Anadolu’ya doğru giderken geçecekleri yol üzerinde olmalı ve Hitit textlerinde tabiri ile Aşağı Ülkede olmalıdır. Garstang bu kenti Pessinus kentine lokalize etmiştir, ama Kargamış’dan gelen kuvvetler yol yapmış olurlar. Macqueen, Sallapa’nın Tuzgölü’nün kuzey doğusunda olduğunu, Mellaart ,se Sallapa’nın Tuz Gölü’nün tam güneyinde olduğunu, Göetze, Sallapa’nın Tuz Gölü civarında olduğunu söylemektedirler. Hitit Metinlerinde ise Sallapa şehrinin Sehiriya ırmağından sonra geldiği belirtilmiştir. Bu nedenle Bryce Sehiriya’nın Melendiz çayı olduğunu iddia eder ve Sallapa’nın Aksaray yakınkarında bir yerde olduğunu söyler.
2001-2002
your site. All rights reserved. Designed by ARZAWA
protohistorya@yahoo.it
![]() |